Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753
Mercuriau(-renadiéu)
Mercurialis perennis
Euphorbiaceae
Noms en français : Mercuriale vivace, Mercuriale des montagnes.
Descripcioun :Aquéu mercuriau es uno planto renadivo que trachis subretout dins li fourèst umido de blacas o de faiard. Fai de fueio larjo (1,5-4 cm) e proun verdo. Es uno planto emé un rizoumo que pòu curbi de gràndi surfàci. Li flour masclo e femello soun pourtado pèr de pèd dessepara (planto diouïco).
Usanço :Es uno planto proun purgativo que caup de mouleculo empouisounanto (sapounino, metilamine ...) e que fau dounc s'en mesfisa.
Port : Erbo
Taio : 10 à 50 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Mercurialis
Famiho : Euphorbiaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Abriéu à jun
Liò : Faio
- Blachiero
- Bos fres
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuropenco-Caucasiano
Ref. sc. : Mercurialis perennis L., 1753